تعیین عوامل موثر بر نتایج اقتصادی و کارائی واحدهای تولید کننده خرما در مناطق بروات و رستم آباد شهرستان بم

شهرستان بم یکی از قطب های اصلی تولید خرمای مضافتی در کشور ایران می باشد. نظر به محدودیت عوامل تولید خرما در شهرستان بم، لازم است مدیریت بهینه ای بر تولید این محصول و بکارگیری نهاده های تولید صورت گیرد. در این تحقیق دو منطقه بروات و پشترود رستم آباد به عنوان مناطق پربازده و کم بازده انتخاب شدند و ساختار اجتماعی– اقتصادی و کارایی های فنی، تخصیصی و اقتصادی واحدهای کشاورزی تولید کننده خرما در مناطق تحقیق محاسبه شدند. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه در مناطق مورد نظر برای سال زراعی 89- 88 جمع آوری گردید. به طور کلی 142 پرسشنامه در مناطق تحقیق تکمیل و سهم هریک از مناطق پشترود رستم آباد و بروات به ترتیب برابر 67 و 75 پرسشنامه بوده است. در این بررسی ساختار اجتماعی – اقتصادی واحدهای کشاورزی در مناطق تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و سپس کارایی واحدهای کشاورزی با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها و با دو فرض بازده ثابت و متغیر به مقیاس محاسبه شد. همچنین میانگین مصرف واقعی نهاده ها در دو منطقه با میانگین مصرف مطلوب نهاده ها که از مدل استخراج شده مورد مقایسه قرار گرفت. در نهایت تأثیر عوامل تکنیکی و مدیریتی با استفاده از رگرسیون توبیت برروی کارایی ها محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد که منطقه بروات نسبت به منطقه رستم آباد از ساختار اجتماعی- اقتصادی قوی تری برخوردار بوده است. از طرف دیگر میانگین کارایی های مدیریتی، مقیاس، تخصیصی و اقتصادی منطقه بروات به ترتیب برابر 88/91، 18/93، 03/40 و 45/37 بوده و اینگونه میانگین ها برای کارایی های مدیریتی، مقیاس، تخصیصی و اقتصادی منطقه رستم آباد برابر 91، 6/93، 5/36 و 8/33 می باشد. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که کارایی مدیریتی و مقیاس دو منطقه با هم برابر ولی کارایی تخصیصی و اقتصادی منطقه بروات بیشتر از رستم آباد بوده است.